Spotkanie młodzieżowego DKK w Przegini – Zabić drozda Harper Lee, 04.02.2022

Na pierwszym w tym roku spotkaniu młodzieżowego DKK na warsztat została wzięta klasyka światowej literatury – Zabić drozda. Powieść ta bardzo często dedykowana jest młodzieżowemu odbiorcy właśnie, choć – jak przystało na klasykę – ma w sobie sensy, które sprawiają, że przeczytać ją może każdy.

Akcja książki toczy się w Stanach Zjednoczonych lat 30. XX wieku, w małym prowincjonalnym miasteczku, a jej bohaterami jest dwójka rodzeństwa i ich samotny ojciec. Narracja dziecięca, zastosowana w powieści, pozwoliła wydobyć na światło dzienne nie tylko ważne społeczne problemy, ale też pokazać, jak dorastanie odziera człowieka z jego dziecięcej radości i uczciwości w relacjach z innymi ludźmi.

Najważniejsze z punktu widzenia historii literatury stały się w Zabić drozda wątki rasowe, dlatego czytelnika może zdziwić, iż niemal połowa książki opowiada wyłącznie o codzienności dzieci, które chodzą do szkoły i bawią się. Dziecięca narratorka jednak ukazuje tym sposobem nie tylko własną beztroskę i wspaniały dom rodzinny, ale też sielskość małego miasteczka, w którym jednak spokój czy miłość bliźniego są tylko pozorne.

Tym, co kluczowe dla wymowy powieści, jest proces sądowy czarnego mężczyzny, niesłusznie oskarżonego o gwałt na białej kobiecie, w czasie którego z mieszkańców „wychodzi” rasizm, hipokryzja, niezrozumienie dla zmian społecznych i niechęć do edukacji, pozbycia się stereotypów, czy nowego podejścia do ludzi innych ras.

Wątek dydaktyczny nie jest tu nachalny, ale spomiędzy wypowiadanych słów możemy wyraźnie odczytać postawę autorki powieści: jest tylko jedna rasa ludzi. Ludzie. Jakakolwiek nienawiść wynika z braku wiedzy i niesprawiedliwego systemu społecznego oraz ze zła tkwiącego w człowieku. Widać też – proroczy – pogląd, iż społeczeństwo amerykańskie zapłaci za krzywdę czarnej społeczności. Zwłaszcza ten ostatni, w połączeniu z jakże aktualnym wątkiem wtłoczenia kobiety w określoną rolę społeczną, stanowi o nieustającej aktualności książki.